بررسی هستی‌شناسانۀ نظریات چارلز داروین و میشل فوکو

Authors

  • امین پورحسین اصلی دانشجوی دکترای گروه زبان و ادبیات انگلیسی، دانشکدۀ زبان‌های خارجی، دانشگاه تهران (پردیس البرز)، تهران، ایران
  • سید محمد مرندی زبان و ادبیات انگلیسی، زبان های خارجی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
  • فاضل اسدی امجد دانشیار گروه زبان و ادبیات انگلیسی، دانشکدۀ ادبیات و زبان‌های خارجی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
Abstract:

این مقاله در صدد تحلیلِ هستی‌شناسانۀ نظریات چارلز داروین و میشل فوکو با هدف دست‌یابی به وجوه اشتراک بین آن دو است. در نگاه نخستْ مقایسۀ چارلز داروین با میشل فوکو مقایسه‌ای ناهمگون است و شاید در بهترین حالت بعید به نظر ‌آید؛ زیرا از یک سو، شالودۀ تفکر فوکویی را که یکی از پایه‌های اصلی جنبش «پسامدرن» است، مفهوم نسبی‌گرایی (relativism) شکل می‌دهد؛ از سوی مقابل، تفکر داروینی، یا همان داروینیسم، به‌عنوان نظریه‌ای در حوزۀ علوم تجربی و به‌طور خاص علم زیست‌شناسی، بیشتر با عینیت‌گرایی (objectivism) شناخته می‌شود که در تضاد با نسبی‌گرایی (relativism) است. برخلاف تصور بسیاری از داروینیست‌ها و متفکرین پسامدرن و فوکویی، نوشتار حاضر تلاش می‌کند تا با بررسی بنیان‌های فلسفی داروینیسم و نگرش فوکویی اثبات کند که هر دوی آنها از منظر هستی‌شناسی بر دو اصل «ماتریالیسم» و «پوزتیویسم» بنا گذارده شده‌اند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تعذیب و تنبیه در تاریخ بیهقی: بررسی داستان حسنک وزیر براساس نظریات میشل فوکو

پژوهش حاضر بر آن است تا با تکیه بر مدل‏ های تحلیلی میشل فوکو (1926-1984 م.) در کتاب مراقبت و تنبیه: تولّد زندان (1975م.) به بحث و بررسی اعدام حسنک وزیر در کتاب تاریخ بیهقی بپردازد. هدف اصلی این مقاله بررسی مولّفه‏ های قدرت، تعذیب، و تنبیه و متن شناسی تاریخ بیهقی بر اساس کتاب مراقبت و تنبیهِ میشل فوکو می‏ باشد. ابوالفضل بیهقی در بخش «ذکر بر دار کردن امیر حسنک وزیر رحمه‏ الله‏ علیه» با روشی دراماتیک...

full text

بررسی اهداف آموزشی از دیدگاه میشل فوکو

از آنجا که تعیین هدف ها راهنمای همه فعالیتهای آموزشی است، در این پژوهش تلاش شده است این کار بنیادی را با نگرش به تعریف انسان از دیدگاه میشل فوکو بررسی کند. فوکو که با کندوکاو باریک بینانه در زمینه جنون و شیوه های بکارگیری مجازات، گسستی جدی در تاریخ اندیشه بشری یافته بود، هستی انسان را نیز بر همین اساس روشن ساخت. او این گسست ها را از دیدگاه اراده معطوف به قدرت و با تکیه بر دانش بررسی می کند و ان...

full text

عاملیت و ساختار در اندیشه میشل فوکو

میشل فوکو از متفکران بین­رشته­ای معاصر محسوب می­شودکه گستردگی و پرمایه بودن را در آثار او می­توان یافت. به دلیل گستردگی دامنه آثار وی، تفسیرهای متعدد و متنوعی از آثار وی صورت گرفته که این تفسیرها باعث شده که آرا و اندیشه­های فوکو از چشم­اندازهای متفاوتی مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد. باتوجه به این­که آرا و اندیشه­های فوکو مبتنی برتلفیق گسترده سنت­های فلسفی معاصر بوده لذا به شکل­گیری ترکیب نظری ت...

full text

تبیین و بررسی مبانی معرفتی تبارشناسی میشل فوکو

میشل فوکو از جمله اندیشمندان معاصر بسیار تأثیرگذار در جهان بود. او نقدهایی جدی به اندیشمندان پیش از خود مطرح کرد و از بسیاری از آن‌ها نیز تأثیر پذیرفت. در این مقاله مبانی معرفتی تبارشناسی او را بررسی می‌کنیم. در بررسی مبانی معرفتی به این پرسش‌ها پاسخ داده می‌شود که تعریف فوکو از حقیقت چه بود؟ برای دست‌یابی به حقیقت چه راهی را برگزید؟ آیا فوکو نسبی‌نگر بود؟ فوکو در چه ساحتی نسبی‌نگر بود و مبنای ...

full text

گفتمان قدرت در اندیشه میشل فوکو

گفتمان قدرت در اندیشه میشل فوکو تابع نظریه ” دانش، قدرت، رژیم حقیقت “ است .اندیشه پرسشگر وی از یک سو کار اندیشیدن را دشوار می کند و از سوی دیگر لذتاندیشیدن را به محقق می چشاند . وی در تلاش است تا انسان ها را به قلمرو نااندیشیده هاببرد . از راه اندیشیدن به نااندیشیده ها، چیزهایی کشف می شود که در حالت طبیعی صامتهستند . لذا باید اندیشه ها ی او را مخالف همه چیزهایی دانست که جهان شمول و بدیهیمی نمای...

full text

بررسی الگوی تحلیل گفتمان میشل فوکو و مباحث علم معانی

تحلیل گفتمان برگرفته از گرایش‌های نوین زبان‌شناسی است و می‌کوشد روابط و احساسات نهفته در کلمات و درون متن را آشکار کند. این نظریه به‌طور مستقیم با تأثیرپذیرفتن از اندیشة میشل فوکو ایجاد شد و در متون ادبی به موضوعاتی فراتر مانند پیوند معنایی، نحو جملات، کنش‌های گفتاری، بافت، بسامد کنش‌ها و انواع جملات می‌پردازد. این پژوهش در پی آن است تا ثابت کند همة گزاره‌های تحلیل گفتمان با منشأ غربی در علم مع...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 9  issue 24

pages  95- 110

publication date 2018-01-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023